Koliko je opasno izlaganje dece zagađenom vazduhu?

Zagađen vazduh je štetan za zdravlje ljudi a najranjivija kategorija su deca, pokazuju brojna istraživanja.

Mnogi gradovi širom sveta ne ispunjavaju standarde Svetske zdravstvene organizacije o kvalitetu vazduha. Zagađenje šteti plućima a slabi i naš  imuni sistem i srce. Prema najnovijim istraživanjima može uticati i na razvoj mozga a deca i bebe su posebno osetljiva kategorija. 

Ako je vaš dom ili škola vašeg deteta blizu prometnih puteva ili autoputeva, vaše dete udiše izduvne gasove automobila. 

Deca od sedam do deset godina koja su pohađala škole u sredinama sa zagađenijim vazduhom imala su lošiji rezultat na testovima pamćenja tokom godinu dana praćenja od dece koja su bila izložena manjem zagađenju, pokazalo je istraživanje sa više od 2.700 dece u Barseloni u Španiji. Studija iz Barselone fokusirala se na ključno doba za razvoj mozga, pokazujući da se mozak dece izložene neurotoksinima iz vazduha nije razvijao tako brzo. 

Da li bi zagađeni vazduh mogao pomoći da se objasni porast poremećaja pažnje i hiperaktivnosti? 

Pregled iz 2020. je zaključio da dokazi nisu bili odlučujući, ali bi više istraživanja moglo pronaći jasnu vezu. Druga istraživanja pokazuju da će deca sa širokim spektrom intelektualnih teškoća verovatnije živeti u područjima sa većim zagađenjem vazduha.

Šta je sa poremećajem autističnog spektra? 

Odvojene studije u Vankuveru, Sinsinatiju i Šangaju povezale su prenatalnu izloženost zagađenju vazduha preko majke sa autizmom. Kao i analiza dece iz šest američkih država iz 2020. 

Kako prepoznati rane znake AUTIZMA kod dece

U studiji u Njujorku, više od 600 trudnica je nosilo detektorske rančeve koji su merili njihovu izloženost policikličnim aromatičnim ugljovodonicima, hemikalijama koje do nas dolaze kroz izduvne gasove vozila, zagađenja iz elektrana i dim cigareta. Kada su njihova deca testirana na izloženost i podvrgnuta kognitivnim i bihevioralnim testovima, istraživači su otkrili i prenatalno i naknadno oštećenje mozga. 

Zašto su deca ranjivija od odraslih?

Prema SZO, ovo je šest razloga za zaštitu beba i dece od zagađenja vazduha:

• Njihova pluća se još razvijaju, a zagađenje vazduha može da ometa ovaj biološki proces
• Njihova tela su manje sposobna da metabolišu, detoksikuju i izlučuju otrove sadržane u zagađenju vazduha
• Njihovi mozgovi se još razvijaju, a neurotoksična jedinjenja u zagađenju vazduha mogu uticati na kognitivni razvoj dece
• Oni udišu više vazduha po jedinici telesne težine nego odrasli
• Oni su aktivniji i stoga udišu više zagađenog vazduha
• Bebe majki koje su bile izložene zagađenju vazduha tokom trudnoće imaju veću šansu da budu prevremeno rođene i/ili imaju malu porođajnu težinu

Šta možete da uradite da zaštite dete?

• Ne pušite i ne dozvolite drugima da puše u vašem domu ili automobilu
• Održavajte svoj dom što čistijim
• Ograničite aktivnosti na otvorenom danima kada postoji upozorenje da je zagađenje vazduha posebno štetno
• Izbegavajte prometne puteve i idite mirnijim ulicama sa manje saobraćaja, sklanjajte se sa puta ako vidite da se približava vozilo sa velikim zagađenjem
• Nosite bebu ili malo dete na prometnoj ulici, tako da nisu na istoj visini kao emisija izduvnih gasova
• Hodajte, koristite bicikle ili više koristite javni prevoz
• Ograničite rad motornog vozila u praznom hodu
• Nemojte paliti sveće ili koristiti osveživače vazduha, koji dodaju toksične hemikalije u vazduh.