Postoji veza između uma i mediteranske ishrane!

Istraživanje je trajalo 12 godina

Nakon dvanaestogodišnjeg istraživanja, ustanovljena je povezanost mediteranske dijete sa kognitivnim funkcijama.

Kompleksnost uticaja ishrane na zdravlje često je tema istraživanja, a dosadašnji nalazi podržavaju ideju da pravilna ishrana ima ključnu ulogu u očuvanju zdravlja mozga i smanjenju rizika od kognitivnih poremećaja u starijoj dobi. 

Različite studije uspostavile su povezanost između određenih biomarkera i očuvanja kognitivnih sposobnosti.

Sezona je slava - možete li pasti na alko testu zbog hrane?!

Neurodegenerativne bolesti poput Alchajmerove bolesti obično započinju kognitivnim padom, koji se manifestuje postepenim smanjenjem mentalnih sposobnosti. 

Istraživanja sugerišu da mediteranska ishrana može imati preventivnu ulogu u zaštiti od ovakvih stanja.

Mediteranska dijeta, koja je karakteristična za stanovnike južne Španije, Italije i Krita, fokusira se na konzumaciju voća, povrća, neprerađenih žitarica, određenih vrsta ribe, sira i maslinovog ulja, što ukazuje na brojne zdravstvene prednosti, uključujući očuvanje zdravlja mozga.

Međutim, prethodni rezultati koji su se oslanjali na samoprocenu ispitanika putem upitnika o ishrani često su bili kontradiktorni, uglavnom zbog visokog rizika od nepreciznih i netačnih podataka.

Razlike između kuvanog i sirovog povrća

Internacionalni tim istraživača koristio je biomarkere kako bi preciznije izmerio uticaj ishrane na zdravstvene ishode. Alba Tor-Roka, nutricionista i stručnjak za javno zdravlje sa Univerziteta u Barseloni, i kolege istraživali su vezu između mediteranske dijete i kognitivnog stanja kod starijih osoba, koristeći detaljnu analizu zdravstvenih i kognitivnih podataka tokom 12 godina.

Metabolomski indeks mediteranske dijete (MDMS) kreiran je na osnovu 14-tačkastog sistema koji razmatra dva potencijalna metabolomska biomarkera za svaki od sedam ključnih elemenata mediteranske ishrane.

Metabolomika, naučna disciplina koja proučava male molekule – metabolite, proizvedene u ćelijskim procesima, omogućava naučnicima da saznaju više o zdravstvenom stanju osobe merenjem nivoa metabolita, koji se mogu menjati kao odgovor na bolest, ishranu ili druge faktore okruženja.  

Kristina Andres-Lakueva, specijalista ishrane sa Univerziteta u Barseloni, objasnila je da su istraživači dizajnirali metabolomski indeks u ishrani na osnovu biomarkera dobijenih iz seruma učesnika, analizirajući grupu hrane koja čini deo mediteranske ishrane. Zatim je procenjena povezanost ovog indeksa sa kognitivnim oštećenjima.

Nivoi određenih supstanci, uključujući zasićene i nezasićene masti, polifenole i druge biljne materije, mereni su u uzorcima krvi učesnika na početku studije.

Tokom dvanaestogodišnjeg perioda, ispitanici su prošli kroz pet neuropsiholoških testova radi utvrđivanja njihovih kognitivnih sposobnosti i eventualnih oštećenja.

Na osnovu dobijenih rezultata i serumskih biomarkera, istraživači su identifikovali zaštitnu vezu između mediteranske ishrane i kognitivnog stanja kod starijih osoba. Osobe koje su se u većoj meri pridržavale mediteranske dijete pokazale su značajno sporiji kognitivni pad u poređenju sa onima koji su se manje pridržavali ovog načina ishrane.

Alba Tor-Roka istakla je značaj korišćenja ovakvih indikatora u dugoročnim procenama praćenja zdravstvenih koristi povezanih sa mediteranskom ishranom, te naglasila potrebu za personalizovanim savetovanjem u starijoj dobi.

Iako je studija pokazala ograničenja, kao što je nedostatak podataka o metabolizmu učesnika tokom praćenja, nalazi potvrđuju važnost ishrane u očuvanju kognitivnog zdravlja i smanjenju rizika od kognitivnih oštećenja.

"Razvoj metaboličkih indikatora zasnovanih na ishrani može doprineti preciznijem definisanju mera za ocenjivanje programa ishrane, te pomoći u razumevanju bioloških mehanizama koji utiču na kognitivno zdravlje kod starije populacije", zaključuju autori.